Diz eklemi, vücudumuzda kaval, uyluk ve diz kapağı kemiklerinden meydana gelen en büyük eklemdir. Eklem, bükme ve açma biçiminde tek eksenli hareket eder. Sınırlı olarak da içeriye ve dışarıya doğru hareketi vardır. Ekleme geniş bir hareket olanağı sunan uyluk kemiğinin ucu dış bükey, kaval kemiğinin ucu ise iç bükeydir. Eklem, dirsek ekleminde olduğu gibi menteşe tarzında iç içe giren bir eklem değildir.

Diz eklemini oluşturan üç kemiğin üzerinden, dize gelen yükle incelen ve yanlara doğru genişleyen özellikte hyalin yapıda kıkırdak bulunur. Dizden yük kalktığı zaman, kıkırdak doku toparlanarak kalınlaşır. Kıkırdaklar yassılaşarak inceldiğinde, eklem yüzeylerinin arasındaki temas ile ekleme binen yükün dağılım yüzeyleri artar. Böylece, yükün diz eklemine yarattığı etki de azalır. Dizde yükün yarattığı basınç yok olunca, diz ekleminde kıkırdak dokunun elastikiyeti nedeniyle yeniden yükstensiz duruma geçer.

Eklemde, kaval ve uyluk kemiklerinin arasında hem büyüklük hem de şekil farklılığı olduğundan, eklem yüzeylerindeki uyumu menisküs denilen fibroz kıkırdaktan meydana gelen hilal biçimindeki oluşum sağlar. Menisküsler, amörtisör gibi gelen kuvvetin azaltılmasına yardımcı olur. Kaval ve uyluk kemiklerinin arasındaki temas yüzeyini artırarak, merdiven çıkma, yük taşıma, oturup kalkma sırasında dize gelen kuvvetin neden olduğu basıncı azaltır. Dizin hareketi sırasında menisküs, ön ve arka tarafa, aynı zamanda içe doğru 0,5-1,0 cm hareket alanı yaratır. Bu sayede, eklem yüzeylerindeki temas ve uyum sağlanır. Menisküslerin binen yüke karşı belirli bir dayanma sınırı bulunur. Eğer gelen yük bu sınırları aşarsa, menisküs yırtığı oluşur. Hareketli menisküsler diz ekleminin hareketlerini kolaylaştırıcı etki yapar.

Diz ekleminin hareketlerinde, eklem yüzeylerinde kayganlığı artıran eklem sıvısı bulunur. Bu sıvı yapışkan, koyu ve açık sarıdır. Normalde en fazla 3,5 cc kadardır. Bunun üzerindeki miktar, diz ekleminde gerginlik ağrısının oluşmasına yol açar. Bunu salgılayan synovial dokudur ve yumuşak yağ dokusu olduğundan, diz ekleminin hareketine yardımcı olur. Bulunduğu alanlar diz kapağı altında ve diz arkasındadır. İçeriği damarlar bakımından zengin olduğundan, dizdeki şişliklerin kaybolmasına, sinirlerden oluştuğundan diz yaralanması ve zedelenmesinde ağrı hissinin iletimine yardımcı olur.

Diz eklemi, yük taşıyabilecek biçimde uyumlu çalışması için bağlarla bağlıdır. Diz ekleminin stabil olmasını sağlayan, kapsül dışında 7 tane bağ ve 10 tane adale kirişidir. Bağlar fibroz bağ dokusundan yapılmıştır. Diz ekleminde ortada ön ve arka çapraz bağlar bulunur. Bunlar makas şeklinde birbirini çaprazlar. Bu şekilde dizdeki alt kemiğin ve üst kemiğin hizasında ön ve arkaya kaymasına engel olurlar. Dizin bükülmesi ve açılmasında gerilerek, açılmanın 180 dereceden fazla olmasına mani olurlar. Bağlar, diz ekleminin adeta sigortası gibidir. Dizin güvende olmasını sağlarlar. Yırtık olmaları halinde, dizde boşalma ve yere düşme gibi etkiler yaratırlar. Eğer bağlar makas şeklinde olmasaydı, yürüme ve koşma sırasında kişiler sürekli düşer, hızlı koşma ve hızlı yürüme hareketlerini yapamazdı.

Dizde ayrıca kemikleri birbirine bağlayan iç ve dışta yan bağlar bulunur. Bunlar hem çapraz bağlara destek olur hem de kaval kemiğinin sağa ve sola açılmasını engeller, kemiğin yan taraflara kaymasını önleyerek diz ekleminin stabilitesine yardımcı olur. Eklemin içinde menisküslerin fazla hareket etmesini engelleyen ön tarafta transvers, arka tarafta Wrisberg denilen bağlar bulunur. Diz ekleminin arkasında ise popliteal bağ yer alır. Bu, dizin arkasını tümüyle kaplar. Diz ekleminin önünde de fibroz bağlar vardır. Bunlar dizin bükülmesi sırasında kaval kemiğindeki synovial yağ dokusunun dışarıya çıkmasına mani olur. Synovial içinde de yağ dokusunu sabitleyen bağ bulunur.

Diz ekleminde kasların gerginliği ve eklemin basınç temasını sağlar. Önemli bir görev üstlenen diz ekleminde iki kemiği bağlayan 10 adet kas bulunmaktadır. İki adedi aşağıdan yukarıya, diğerleri ise yukarıdan aşağıya yer alır. Hem diz temasını hem de dizin hareketlerini yapmasına yardımcı olurlar. Dizde arkadan üste çıkan iki kas, alttan çıkan iki başlı kasla çatallaşarak kemiğe yapışırlar. Burada baklava dilimi gibi boşluk meydana getirirler. Diz eklemi büküldüğünde bu yüzden V şekline gelir. Boşluktan geçen damar ve sinirler vardır. Bu boşluk olmasaydı, diz büküldüğünde ayağa giden damarlar sıkışır, dolaşım ve sinirlerle ilgili sorunlar yaşanırdı.