Diz Hastalıkları

Diz hastalıkları, diz vücudun en önemli organlarından biridir. Vücudun en büyük eklemi olan dizde meydana gelen hastalıklar akut ya da kronik olarak gelişebilir. Akut olarak gelişen diz hastalıkları daha çok yaralanmalar sonucu ortaya çıkar. Dizde oluşan yaralanmalar nedeniyle dizde kırık ya da çıkıklara rastlanabilir. Bu şekilde gerçekleşen yaralanmaların kesin tanı ve tedavi edilmesi gerekir. Diz yaralanmaları nedeniyle menisküs yırtıkları, bağ ve tendon yaralanmaları daha çok genç erkeklerde görülür. Bunların haricinde dizde daha pek çok hastalığa rastlanabilir.

Diz hastalıklarının bazıları şu şekilde sıralanabilir;

Menisküs: Menisküs dizde lastik yapıda olan bir disktir. Her bir dizde iç ve dışta olmak üzere iki adet menisküs bulunmaktadır. Menisküs, dizin sabitlenmesini ve ağırlığın eşit oranda dağıtılmasını sağlar. Menisküs kelimesi genel anlamda bir diz hastalığı olarak kullanılsa da aslında hastalığın adı menisküs yırtığıdır. Dizin aniden çevrilmesi ya da bükülmesi nedeniyle oluşur. Daha çok sporcularda görülen menisküs, dizde ciddi anlamda ağrıya, şişliğe ve kilitlenmeye neden olabilir. Menisküs yırtığında yaşanan belirtiler gerçekleşen yırtığın büyüklüğüne bağlı olarak değişebilir. Ufak yırtıklarda yaşanan ağrı hafiftir. Yırtılma gerçekleştikten en geç 3 gün sonra şişme başlar. Yürümeyi fazla etkilemese de yürürken ağrıya neden olabilir. Yaşanan ağrı ayağa kalkarken, çömelirken ya da otururken şiddetlenebilir. Orta dereceli menisküs yırtıklarında dizin yan kısmı ya da merkezinde ağrı hissi oluşur. Yürüme mümkündür. Fakat ani hareketlerde ya da diz büküldüğünde bıçak saplanmış gibi ağrılar yaşanabilir. Yırtıktan sonra diz yavaş yavaş şişmeye başlar ve diz hareketleri kısıtlanabilir. Büyük menisküs yırtıklarında ağrı oldukça yoğundur. Yırtıkla beraber diz şişer ve sertlik oluşur. Yırtık oluşan menisküs parçaları eklem boşluğuna gidebilir ve bu nedenden dolayı diz kilitlenebilir. Menisküs teşhis edildikten sonra takip edilecek tedavi yırtığın şiddetine bağlı olarak değişebilir. Tedavi cerrahi ya da cerrahi kullanılmadan yapılabilir. Ufak yırtıklarda hastanın dinlenmesi gerekir. Dize soğuk kompres ve elastik kompresler tavsiye edilir. Büyük yırtıklarda ise ağrı çok yoğunsa ve diz hareketleri kısıtlanmışsa, uygulanan tedaviye rağmen iyileşme sağlanamamışsa ameliyat tercih edilir. Ameliyatla yırtılan menisküs tamir edilerek eski haline getirilir.

Eklem iltihabı: Romatizmal bir hastalık olan eklem iltihabı erkeklere nazaran kadınlarda daha çok görülür. Sebebi tam olarak bilinmeyen eklem iltihabı diz eklemlerinde ağrı, kasılma ve şişlik gibi şikayetlere yol açar. Hastalık zamanında tedavi edilmezse eklemlerde zamanla bozulmalar gelişir. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmese de genetik yatkınlık hastalığa sebep olarak gösterilmektedir. Eklem iltihabında ağrı ve şişlik haricinde iştah kaybı, damar sertliği, çabuk yorulma, ateş gibi şikayetler de yaşanabilir. Hastalığın farklı tedavi şekilleri vardır. Hastalık kronik bir hal almışsa akut hastalığa göre tedavisi ve tanısı daha zordur. Tedavi için ilaç ve fizik tedavi uygulanır. Fakat uygulanan tedavilerle hastalık her zaman tam olarak tedavi edilemeyebilir. Eğer bu tedavi yöntemlerine rağmen sonuç elde edilememişse cerrahiye ihtiyaç duyulabilir. Sakatlığı olan kişilerde, diz eklemlerini rahat hareket ettiremeyenlerde ve eklemlerde hasar olanlarda cerrahiye gerek duyulur. Hastalık nedeniyle dizlerde oluşan şişliği tedavi etmek amacıyla hastaya lokal anestezi uygulanarak şişliğe yol açan sıvı alınır. İltihap önleyici ilaçları enjekte edilmesi ile şişlikler tedavi edilebilir.

Eklem içi kanama: Diz eklemlerinde ciddi anlamda hasara yol açan yaralanmalar eklem içinde kanamaya yol açabilir. Bu kanama tıpta haemarthrosis olarak adlandırılır. Dizde ağrı, şişlik, sertleşme ve morarma gibi belirtilere yol açan hastalık zaman kaybı yaşanmadan tedavi edilmelidir. Tedavisi nedene yönelik olarak yapılır.

Gut Hastalığı: Diz ekleminde kızarma ve sıcaklık varsa bu durum Gut hastalığından kaynaklanıyor olabilir. Böbreklerde ürik asit dışarı atılamadığı zaman ya da vücut ürik asidi fazla ürettiğinde kanda ürik asit seviyesi artar. Bu durum artarak devam ettiğinde asit eklemlerde kristalleşir. Bu durumda eklemlerde iltihap ve ağrı gibi şikayetler yaşanır.

Osgoot-Schlatter hastalığı: Diz kapağının alt kısmında bulunan çıkıntıda hassasiyet ve şişlik ile kendini gösteren bir diz hastalığıdır. Daha çok gelişim çağındaki çocuklarda ve spor ile uğraşan gençlerde görülür.