Diz Kapağı Diz kapağı, Latince adı patella olan küçük ve üçgen şeklinde bir kemiktir. Önden bakıldığında kalkana benzeyen bu yapı, arkadan bakıldığında tamamı kıkırdakla kaplı olması ve diz kapağının kemik üzerinde rahatça kayarak oynamasını sağlayan bir yapıdadır. Diz kapağı, diz eklemini oluşturan parçalardan biridir. Diğer parçalar ise bağlar, kaslar ve bacak kemikleridir. Diz kapağı, önden arkaya yassı biçiminde oluşmuş iki yüzü bulunan bir kemiktir. Ön yüzü deri altında bulunur, arka yüzü kıkırdakla kaplıdır ve uyluk kemiğinin makarasıyla eklemlenir. Şekil olarak üst kenar kısmı kalındır. Dört başlı kaslar bacak kemiğinin önünde yer almaktadır ve uyluk dört başlı kası buraya yapışıktır. Alt uç kısmına diz kapağı kirişi yapışıktır ve bu, dizde bulunan makara yapısını oluşturur. Diz kapağı, dizin hareketlerini yapabilmesi için bir destek noktası oluşturur. Dört başlı kaslar diz kapağının bacak kemiği üzerinde kaymasını sağlarlar. Ayrıca bükülü bacağın doğrulmasını da dört başlı kaslar sağlamaktadır. Diz kapağı, aynı zamanda diz eklemini ve diz kapağının altındaki dokuları koruma görevini de üstlenmektedir. Diz kapağının yan kısımlarında yer alan, adına retinakulum denilen lif demetleri bulunmaktadır. Bu lif demetlerinin görevi, diz kapağının yerinde durmasını sağlamaktır. Diz kapağı kirişi (Patellar tendon), diz kapağını kaval kemiğine bağlayan lifler kordon vazifesi görmektedir. Diz Kapağı Hareketleri Bacak hareket ettikçe diz kapağı da hareket etmektedir. Bu hareket, uyluk kemiği üzerinde bulunan yatağın içinde aşağı yukarı kayarak gerçekleşir. Diz kapağı bazı durumlarda yerinden çıkabilir. Bu durum hem şiddetli ağrılara hem de diz kapağında ciddi kalıcı hasarlara neden olabilir. Diz kapağının düzgün durması ve işlevini tam yerine getirebilmesi için, bütün parçaların gerektiği gibi ve doğru yönde gerilmesi gerekmektedir. Ancak bu şekilde diz kapağı yatağında kolayca kayar. Bu durumda diz kapağının eklemine yüklenen basınç eşit dağılır. Eğer diz kapağı yatağından çıkarsa, zedelenme sebebiyle, diz kapağında bulunan bazı kasların ya yetersiz gerilmesi ya da olması gerekenden fazlaca gerilmesi meydana gelebilir. Bu gibi durumlarda diz kapağı uyluk kemiği boyunca rahatça gidip gelemez. Diz kapağının arkasına binen basınç eşit dağılmadığı için kıkırdak aşınma ve yırtılma meydana gelebilir. Diz kapağının yatağındaki duruşuyla alakalı küçük bir sorun bile olsa, diz kapağının ekleminde dengesiz baskı doğurur. Bu gibi sıkıntılar kişinin yürümesinde, merdiven inip çıkmasında ve diğer hareketleri yapmada ciddi anlamda zorluk yaratacaktır. Ek Bilgiler Diz kapağı sağlığını korumak için dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır:
Bu önlemler, diz kapağının ve genel diz eklemi sağlığının korunmasına yardımcı olacaktır. |