Diz Nedir ve Görevleri Nelerdir?
23 Temmuz 2024

Diz Nedir ve Görevleri Nelerdir?

Diz

Diz, uyluk kemiği (Femur) ile kaval kemiği (Tibia) arasında yer alan bir eklemdir. Dizin fonksiyonel anatomisi, iki uzun kemiğin ve diz kapağının oluşturduğu diz eklemi ile toplamda üç kemik ve iki eklemden meydana gelir. İki uzun kemik (Tibia ve Femur) arasındaki kısım ana diz eklemi, üstteki uzun kemik ile diz kapağı (Patella) arasındaki eklem ise diz kapağı eklemidir. Eklem iç ve dış olmak üzere iki bölümden oluşur. Dizde bulunan bu eklem, diz kapağı aracılığıyla korunur. Eklem içindeki tüm kemik yüzeyler eklem kıkırdağı ile örtülmüştür. Diz kemiklerinin birbirine temas ettiği alanlar kıkırdakla kaplıdır ve kıkırdaklar, kemiklerin birbiri üzerinde sorunsuz şekilde kaymasını sağlar.

Menisküsler

Uyluk kemiği ve kaval kemiği arasında yük taşıyan kıkırdak yüzeyler, menisküs adı verilen iki esnek kıkırdak yapı ile korunur ve desteklenir. Menisküsler, 'C' biçiminde yani kenarları yüksek, ortası ince bir yapıdadır. Menisküs dokuları her diz için içte ve dışta olmak üzere birer tane bulunur ve kıkırdağımsı özel bir yapıya sahiptirler. Bu yapı, yuvarlak uyluk kemiği ile düz yapıda olan kaval kemiği arasındaki yapısal uyumu sağlar, dize binen yükün tüm eklem yüzeyine orantılı biçimde dağılmasını sağlar, ayrıca gelen darbeleri emerken, eklemin sabitliğine ve kıkırdakların beslenmesine yardımcı olur.

Bağlar

Bağlar, dizde bulunan diz eklemini sabitleyen ana yapılardır ve dizin sağlamlığını sağlarlar. Bağlarla tendonları birbirine karıştırmamak gerekir; bu iki yapı birbirinden tamamen farklıdır. Bağlar, her iki ucu kemiğe taşıyan sabit yapılardır ve çok fazla hareketlilik göstermezler. Tendonlar ise bir ucu kemiğe yapışık, diğer ucu ise adalelerle birleşerek devam eder ve adalenin hareketlerini kemiğe iletmekle görevlidir.

Yan Bağlar

Yan bağlar, dizin iç ve dış yan kısımlarında bulunur. Dizin her iki yana kaymasını ya da açılmasını önlerler. Dış yan bağ dışında, dizin dışa doğru açılmasını engelleyen, dizin arka dış köşesinde bağlar ve popliteus tendonundan oluşan posterolateral kompleks denilen bir ek yapı bulunur. Bu yapıdan kaynaklı sağlık problemleri gözden kaçabilir.

Ön Çapraz Bağ

Ön çapraz bağ (ACL), uyluk kemiği ile kaval kemiğini tam orta noktadan birbirine bağlar. Görevi, dizin dönme hareketlerini kısıtlamak ve tibianın arkaya hareketini önlemektir. Dizin anatomik yapısı boyunca kaslar uzanır ve bu kaslarla beraber yukarıda anlatılmış olan tüm yapılar birlikte çalışarak, dizin koşmak, yürümek gibi hareketlerini yönlendirirler. Kaslar ayrıca sabitliği sağlayan bağlara da destek verirler.

Kaslar

Dizi yöneten iki ana kas vardır: Ön uyluğun dört başlı kası, leğen kemiğinden uyluğun ön kısmı boyunca uzanır, diz kapağı üzerinden tendonlaşarak devam eder ve tibianın ön üst kısmına yapışır. Dizin katlandıktan sonraki açılmasını yani düzelmesini sağlar. Aynı zamanda diz kapağı kemiğinin üst, iç ve dış kısmına yapışan ayrı başları ile diz kapağının dengesini sağlar. Ön çapraz bağ, dizin dönme hareketlerini kısıtlayarak ACL'ye, tibianın ise arka tarafa hareketini kısıtlayarak PCL'ye yardımcı olur. Uyluğun arkasında hamstring kasları vardır; bunların ikisi tibianın içine, diğer ikisi ise dışına yapışıktır.

Hamstringler, dönme hareketini ve kaval kemiği olan tibianın öne hareketini kısıtlayarak ACL'ye yardımcı olurlar. Diz kapağında herhangi bir kıkırdak zarar gördüğünde, bu kıkırdaklar kendilerini onarma ve yenileme yeteneğine sahip değildirler.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Güncel

Diz Nedir ve Görevleri Nelerdir?

Diz Nedir ve Görevleri Nelerdir?

Güncel

Diz Kemiği Hastalıkları Nelerdir?

Diz Kemiği Hastalıkları Nelerdir?